Σάββατο 17 Μαΐου 2014

TETRA

Τι είναι το TETRA;
Πρόκειται για το σύστημα ψηφιακής ασύρματης επικοινωνίας που δημιουργήθηκε προκειμένου να αντικαταστήσει όλα τα υπάρχοντα συστήματα ραδιοεπικοινωνιών VHF/UHF. Έκανε αρχικά την εμφάνιση του ως TETRA - Trans European Trunked Radio Access - Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Κοινών Διαύλων και πριν από τρία χρόνια περίπου μετονομάστηκε σε TErrestrial Trunked RAdio, προκειμένου να επικρατήσει ως παγκόσμιο πρότυπο. Πρόκειται για το πρώτο πραγματικά ανοικτό ψηφιακό PMR (Professional Mobile Radio) Επαγγελματικό δίκτυο, που μεταξύ των άλλων προσφέρει τις εξής δυνατότητες:
1. Επικοινωνία μεταξύ συσκευών διαφορετικών κατασκευαστών.
2. Δυνατότητα σύνδεσης με Η/Υ και άλλες εφαρμογές δεδομένων
3. Δυνατότητα διασύνδεσης δικτύων διαφορετικών εταιριών ή υπηρεσιών (ISI)
4. Άμεση σύνδεση μεταξύ τερματικών, πέρα από την κάλυψη του δικτύου (DMO)

Προδιαγραφές
Οι προδιαγραφές του TETRA καθορίστηκαν από το ETSI (European Telecommunications Standards Institute), σε συνεργασία με τους κατασκευαστές και τους Οργανισμούς που θα εκμεταλλευθούν τα ανάλογα δίκτυα και ψηφίστηκαν από 22 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (ΟΤΕ), στα τέλη του 1995. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα standards του ETSI είναι υποχρεωτικά μόνο για την Ευρώπη, εφαρμόζονται όμως σε αρκετές περιπτώσεις και από χώρες εκτός της ηπείρου μας (όπως π.χ. το GSM). Το TETRA MoU δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 1994 και λειτουργεί με τρόπο ανάλογο με αυτόν του GSM Association.
Χωρητικότητα
Η χωρητικότητα του συστήματος είναι ουσιαστικά απεριόριστη, αφού επιτρέπει τη σύνδεση 16 εκατομμυρίων σταθμών σε κάθε δίκτυο και τη δημιουργία 16.000 δικτύων ανά χώρα! Το 2010 εκτιμάται ότι θα υπάρχουν 10.000.000 χρήστες TETRA σε όλο τον κόσμο. Χάρη στην τεχνολογία ΤDΜΑ που χρησιμοποιείται στο air intertace, υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας full duplex, χωρίς να απαιτούνται ειδικά φίλτρα ή πρόσθετα κανάλια.
Χαρακτηριστικά
Τα μεγάλα πλεονεκτήματα που προσφέρει το TETRA προορίζονται να καλύψουν τα κενά των υπηρεσιών επείγουσας ανάγκης, οι απαιτήσεις των οποίων λειτούργησαν - σε αρκετές περιπτώσεις καθοριστικά - για τη δημιουργία των προδιαγραφών. Ας δούμε όμως μερικά βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος: 
Έλεγχος χρήστη: Πριν από κάθε σύνδεση επαληθεύεται η ταυτότητα του χρήστη

Ασφάλεια: Air interface encryption, end-to-end encryption (κωδικοποίηση κατά ACELP 4.8 kbits/s). Δυνατότητα προαιρετικής χρήσης SIM για περαιτέρω κωδικούς ασφαλείας και προσωπικά data.
Επιλογή περιοχής (AS-Area Selection): Επιλογή της περιοχής εκπομπής (Τοπικό, Περιφερειακό, Εθνικό και Διεθνές Δίκτυο).
Προτεραιότητα πρόσβασης (AP-Access Priority): Σε περίπτωση συμφόρησης στο δίκτυο, γίνεται σύνδεση κατά προτεραιότητα με βάση το status του χρήστη.
Προτεραιότητα επικοινωνίας (PC- Priority Call): Τηρείται προτεραιότητα στη χρήση των διαθέσιμων πηγών του δικτύου.
Αργοπορημένη είσοδος (LE-Late Entry): Οι αργοπορημένοι (πράγμα σύνηθες για ...δημόσιες υπηρεσίες) μπορούν να συνδεθούν, ενώ μία επικοινωνία / επιχείρηση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. 
Υποχρεωτική διακοπή: Σε περίπτωση που ένας χρήστης υψηλής προτεραιότητας δε βρίσκει ελεύθερο συνδρομητικό κανάλι για να συνδεθεί διακόπτεται η σύνδεση ενός συνδρομητή χαμηλότερης προτεραιότητας.
Παρακολούθηση επικοινωνίας: Είναι δυνατή χωρίς αναγνώριση από το χρήστη και γίνεται μόνο από το προσωπικό με άδεια καταγραφής.
Παρακολούθηση συσκευής: Η εκπομπή μπορεί να ενεργοποιηθεί χωρίς ειδοποίηση του χρήστη για παρακολούθηση συμβάντων (π.χ. στην περίπτωση πειρατείας).
Δυναμική ομαδοποίηση αριθμών (DGNA-Dynamic Group Number Assignment): Επιτρέπει στο λειτουργό του συστήματος να αλλάζει τov αριθμό μίας ομάδας χρηστών στιγμιαία, δίνοντας δυνατότητα ομαδοποίησης μίας επικοινωνίας σε εξέλιξη

Υπηρεσίες 
Το TETRA προσφέρει ποικιλία υπηρεσιών αρκετές από τις οποίες είναι γνωστές στο ευρύ κοινό, δεδομένου ότι παρέχονται και από το GSM όπως: 
  • Υπηρεσία αναγνώρισης καλούντος (CLIP & CLIR)
  • CLIP για κατειλημμένο συνδρομητή 
Αναγνώριση ταυτότητας χρήστη σε κλήσεις συνδιάσκεψης
  • Προώθηση κλήσεως (call forward) α) χωρίς περιορισμό (unconditional) β) σε περίπτωση κατειλημμένου (busy) και γ) σε περίπτωση μη επαφής με το δίκτυο (not reachable)
  • Φραγή εισερχομένων κλήσεων, που συγκρίνονται με ήδη υπάρχοντες αριθμούς σε προκαθορισμένη λίστα, πριν τη σύνδεσή τους 
  • Δημιουργία συντόμευσης αριθμών
  • Αναμονή κλήσεων (call waiting), ενημέρωση δεύτερης εισερχόμενης κλήσης
  • Κράτηση κλήσεως (call hold), διακοπή υπάρχουσας συνομιλίας και επανάκτησή της αργότερα
  • Αυτόματη αναμονή επανασύνδεσης (εξερχόμενες κλήσεις που βρίσκουν τον καλούμενο κατειλημμένο, περιμένουν το πέρας της συνομιλίας πριν την προσπάθεια επανασύνδεσης τους)
  • Αυτόματη επανασύνδεση μετά από χρήση (εξερχόμενες κλήσεις που βρίσκουν τον καλούμενο εκτός δικτύου, περιμένουν να κάνει χρήση του δικτύου πριν την προσπάθεια επανασύνδεσης τους)
  • Μεταφορά ελέγχου κλήσης (σε ομαδική σύνδεση γίνεται μεταφορά του ελέγχου σε οποιοδήποτε μέλος - συνεπώς - και μεταφορά χρέωσης)
  • Δυνατότητα συμμετοχής σε ήδη υπάρχουσα σύνδεση
  • Ενημέρωση κόστους κλήσης (AoC) στην αρχή, κατά τη διάρκεια ή στο τέλος της κλήσης
  • Φραγή κλήσεων (δυνατότητα φραγής κλήσεων από/σε μια προκαθορισμένη λίστα χρήστη)
  • Αποφυγή υποχρεωτικής διακοπής (δυνατότητα αποφυγής υποχρεωτικής διακοπής λόγω ζήτησης καναλιού από χρήστη μεγαλύτερης προτεραιότητας)
It looks like GSM!
To TETRA εκτός από τις υπηρεσίες που μοιάζουν με αυτές του GSM, διαθέτει και πολλά άλλα κοινά χαρακτηριστικά όπως:
  • Πλήρη ραδιοκάλυψη
  • Κυψελοειδή δομή δικτύου
  • Αυτόματο εντοπισμό τερματικού
  • Περιαγωγή
  • Ασφάλεια επικοινωνίας με τη χρήση εξελιγμένων αλγόρίθμων κρυπτογράφησης
  • Παράλληλη διαβίβαση φωνής και δεδομένων
  • Ανοικτή αρχιτεκτονική. Η λειτουργία του στηρίζεται εξ ολοκλήρου σε λογισμικό (software), με αποτέλεσμα να δέχεται αναβαθμίσεις και προσαρμογές
Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Το σύστημα TETRA είναι ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό σύστημα που παρέχει πολύ καλή ποιότητα φωνής. Εκτός από τη φωνητική επικοινωνία, υποστηρίζει μεταφορά δεδομένων και υπηρεσίες όπως Packet Data (CONP και SCNLP), με μεγάλη επιλογή ταχυτήτων μετάδοσης. Χρησιμοποιεί τεχνολογία ΤDΜΑ (Time Division Multiple Access) με τέσσερα κανάλια σε κάθε φέρον. Η απόσταση μεταξύ τους είναι 25Κz, γεγονός που σημαίνει εξαιρετική εκμετάλλευση του φάσματος συχνοτήτων.

Οικονομία επιτυγχάνεται επίσης και στους σταθμούς βάσης, όπου απαιτείται μόνο ένας πομπός για κάθε 4 συνδρομητικά κανάλια. Οι ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων μπορούν να φτάσουν και 28.800 Bits/sec (με χρήση και των τεσσάρων καναλιών από έναν συνδρομητή / 7.2 kbps ανά κανάλι). Ανάλογα με τα κανάλια και το βαθμό προστασίας, οι ταχύτητες data διαμορφώνονται ως εξής:

Data Rate (kbps)
Χωρίς προστασία
7,2
14,4
21,6
28,8
Με standard προστασία
4,8
9,6
14,4
19,2
Με υψηλή προστασία
2,4
4,8
7,2
9,6

Το TETRA επιτρέπει ταυτόχρονη χρήση του δικτύου σε περισσότερους από έναν οργανισμούς, προσφέροντας ασφάλεια και ανεξαρτησία σε καθέναν από αυτούς. Πρόκειται δηλαδή για ένα σύστημα υψηλών προδιαγραφών με πολύ καλή και αποδοτική χρήση των πηγών του.

Η ασφάλεια του ΤΕΤRΑ βασίζεται τόσο σε κωδικοποίηση φωνής και δεδομένων, όσο και της σηματοδοσίας και της ταυτότητας του χρήστη. Το ΤΕΤRΑ προσφέρει πολύ γρήγορο χρόνο σύνδεσης (300ms), χαρακτηριστικό ιδιαίτερα σημαντικό για τις υπηρεσίες επείγουσας ανάγκης. Κάθε κανάλι έχει ταχύτητα 9.6 kbits/sec και η φωνή κωδικοποιείται σε 4.8 kbits/sec με χρήση κωδικοποίησης ACELP (Advanced Code Excited Linear Prediction) που θεωρείται μία από τις καλύτερες μεθόδους. Το μυστικό της επιτυχίας του ΤΕΤΑΑ βρίσκεται στη διαμόρφωση που υιοθετεί π/4 - DQPSK (Digital Quadrature Phase Shift Keying), κάτι που το κάνει πολύ γρηγορότερο από όλα τα γνωστά ΤDΜΑ συστήματα. Το ΤΕΤRΑ έχει 25ΚΗz απόσταση μεταξύ των φερόντων συχνοτήτων του (λόγω της συγκεκριμένης τεχνικής), ενώ το GSM έχει 200ΚΗz, που του δίνουν τη δυνατότητα για 8 συνδρομητικά κανάλια ανά φέρον - στο ίδιο εύρος φάσματος όμως το ΤΕΤRΑ προσφέρει 230.4 kbits/sec σε σύγκριση με τα 115.2 kbits/sec του GSM. Εκτός της απευθείας σύνδεσης μεταξύ των τερματικών χωρίς χρήση του δικτύου (DMO-Direct Mode Operation), έχουν οριστεί στο ΤΕΤRΑ λειτουργίες αναμετάδοσης για επέκταση της κάλυψης των τερματικών στην απευθείας λειτουργία αλλά και λειτουργίες εξόδου (Gateway) προς άλλα δίκτυα.

Τερματικά -Συχνότητες
Οι κλάσεις των τερματικών είναι:
BS 0.6W, 1W, 1.6W, 2.5W, 4W, 6.3W, 10W, 15W,25W,40W
MS 30W, 10W, 3W και 1W

Η εκπεμπόμενη ισχύς ρυθμίζεται αυτόματα, ανάλογα με τις κατά τόπους ανάγκες. Οι συχνότητες που χρησιμοποιούνται από το ΤΕΤRΑ είναι: 
επαγγελματική χρήση:
410-430 ΜΗz
450-460 / 460-470 ΜΗz
870-876 / 925-931ΜΗz
υπηρεσίες επείγουσας ανάγκης:
380-400ΜΗΖ

Η χρήση των ανωτέρω συχνοτήτων έγινε δυνατή μόνο μετά την παραχώρηση από το ΝΑΤΟ 20ΜΗz (της ζώνης ραδιοφωνικών συχνοτήτων στην Ευρώπη), για να υπάρχει ομοιομορφία στις συχνότητες. Εκτιμάται ότι στην τελική φάση ανάπτυξης οι τιμές των τερματικών θα κυμανθούν 30-40% χαμηλότερα από αυτές των αντιστοίχων συσκευών για τα αναλογικά δίκτυα.

Ποιοι μπορούν να το χρησιμοποιήσουν

Αστυνομία: Αποστολή κινουμένων εικόνων, αφού με συμπίεση δεδομένων μπορούμε να στείλουμε εικόνα αποδεκτής ποιότητας χρησιμοποιώντας εύρος φάσματος μεγέθους 20kbits/sec.

Δεδομένου ότι το TETRA υποστηρίζει ταχύτητα 28,8kbitsIsec, υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις για αποστολή εικόνας, μέσω μιας μικρής κάμερας που μπορεί να είναι ενσωματωμένη στο τερματικό.
'Ετσι μπορεί να αποσταλεί η σκηνή ενός ατυχήματος, να γίνει η αποστολή μιας εικόνας σε κάποιον αστυνομικό σε περιπολία (π.χ. για κάποιον καταζητούμενο) ή τέλος, να χρησιμοποιείται το σύστημα για έλεγχο δακτυλικών αποτυπωμάτων (μια σύλληψη π.χ. θα μπορεί να γίνεται αφού συγκριθούν τα αποτυπώματα με απλή τοποθέτηση του χεριού στο ειδικό sensor).
Σιδηρόδρομοι: Η πίεση για καλύτερη απόδοση των σιδηροδρόμων, οδήγησε στην εισαγωγή ηλεκτρονικού - σιδηροδρομικού συστήματος ελέγχου (ΕΤCS), που θα βελτιώσει το σύστημα σηματοδοσίας και θα βοηθήσει τη διεξαγωγή περισσοτέρων δρομολογίων στις περιοχές με μεγάλη κίνηση. Το ICU, το ευρωπαϊκό όργανο που ασχολείται με τα θέματα των σιδηροδρόμων, στην προσπάθειά του να λύσει το πρόβλημα, απευθύνθηκε στο GSM που μελλοντικά θα κάλυπτε τις ανάγκες με το πρόγραμμα GSM-R (Railway). Με την εισαγωγή του ΤΕΤRΑ τα πράγματα αλλάζουν, καθώς το ICU οραματίζεται ένα σύστημα που θα καλύψει τις ανάγκες του μέχρι την πιο μικρή λεπτομέρεια και αυτό γιατί υποστηρίζει κατευθείαν επικοινωνία με άλλα τερματικά, γεγονός που προσφέρει αξιοπιστία όταν το δίκτυο είναι εκτός λειτουργίας, μεγαλύτερες ταχύτητες ώστε να προλαβαίνει τις γρήγορες αλλαγές σε πολυσύχναστα μέρη, αποθήκευση εικόνας και πολλές πρόσθετες εφαρμογές, όπως υπηρεσίες ενημέρωσης ταξιδιωτών κ.ά.
Σύντομα όμως αναμένεται να αναπτυχθούν και άλλες εφαρμογές στο ΤΕΤRΑ, όπως η εύρεση θέσης οχήματος (vehicle location) με τη βοήθεια GPS, έτσι ώστε να γίνεται εντοπισμός π.χ. ενός πυροσβεστικού στο δάσος και να συντονίζεται η κίνησή του χωρίς να απαιτείται οπτική επαφή π.χ. με ελικόπτερο.